Bijna energieneutrale gebouwen
Drie eisen in het bouwbesluit bepalen vanaf 1 januari 2021 de energieprestaties van gebouwen. Op die datum ging de Beng Bijna EnergieNeutrale Gebouw namelijk in, ter vervanging van de EPC (de energieprestatiecoëfficiënt). Beng betekenis is: Bijna EnergieNeutrale Gebouw.
Overheidsgebouwen moesten al vanaf begin 2019 aan de eisen van Beng voldoen. De overheid heeft immers een voorbeeldfunctie. Beng Bijna EnergieNeutrale Gebouw
Beng staat voor bijna energie-neutrale gebouwen. De nieuwe energieprestatie-eisen gaan gelden voor alle nieuwe gebouwen. Zowel voor nieuwbouw van woningen als van utiliteitsgebouwen.
Beng-Bijna energieneutraal gebouwen
De drie eisen
De tot 1 januari 2021 gebruikte EPC stond voor een getalswaarde. De EPC had geen grootheid. Bij de aanvraag omgevingsvergunning is conform het bouwbesluit een berekening van de BENG-eisen benodigd. Het doel hiervan is om de CO2-uitstoot van gebouwen terug te dringen. Er wordt gekeken naar drie componenten:
- BENG-1: de maximale energiebehoefte van het gebouw (de schil), berekend in kWh per m2 gebruiksoppervlak per jaar
- BENG-2: het maximale primaire fossiele energieverbruik, ook berekend in kWh per vierkante meter gebruiksoppervlak per jaar
- BENG-3: het minimale aandeel van hernieuwbare energie in procenten
Waarom BENG Beng Bijna EnergieNeutrale Gebouw?
BENG vervangt dus zoals gezegd de EPC, die zo’n 25 jaar bestond. De EPC hield bijvoorbeeld geen rekening met het energieverlies van een gebouw door de vorm ervan.
De BENG—eisen houden wél rekening met het energieverbruik per vierkante meter. De buitenkant van het gebouw krijgt een eigen criterium. Zo wordt er nu een driestappenstrategie gehanteerd om een energiezuinig ontwerp te maken van een gebouw. De BENG sluit zo automatisch meer aan op de Europese richtlijn energieprestatie voor gebouwen EPBD en aan de wettelijke afspraken en eisen, voortkomend uit het Energieakkoord en het Klimaatakkoord.
BENG-1, de energiebehoefte van een gebouw
Om de energiebehoefte van een gebouw te bepalen, tellen we de koeling en verwarming die het gebouw jaarlijks nodig heeft op. Om die cijfers juist te krijgen, kijken we naar een fiks aantal punten. Isolatie, luchtdichtheid en bijvoorbeeld zonwering maken daar onderdeel vanuit. Het percentage glas in het gebouw wordt ook meegenomen.
Hoe compact het ontwerp van het gebouw is, de vorm en de ligging zijn ook onderdeel van de energiebehoefte, die zowel met hernieuwbare als fossiele energie kan worden ingevuld.
BENG-2, primair fossiel energiegebruik
In de tweede eis nemen we de hoeveelheid fossiele energie (brandstof) mee. Dan kijken we niet alleen naar verwarming en koeling, maar ook naar (warm)waterverbruik. Verder kijken we naar de efficiëntie van de installaties. Ook de ventilatie en het energieverbruik van de verlichting in het gebouw aan bod.
BENG-3, aandeel hernieuwbare energie
Hernieuwbare energie komt bijvoorbeeld uit zon, wind en biomassa (duurzaam gas, zoals biogas en waterstofgas). Te denken valt aan bijvoorbeeld de installatie van zonnepanelen (PV-panelen) op het dak van een gebouw of het gebruik van een warmtepomp en warmte- en koudeopslag. Ook aansluiten aan een warmtenet voor het gebruik van restwarmte kan een positief effect hebben op het aandeel van hernieuwbare energie in een gebouw.
BENG: veel groter effect dan EPC
De eisen waarmee we jarenlang de EPC berekenden, zijn met de komst van de BENG niet alleen overbodig. De BENG gaat veel verder dan de energieprestatiecoëfficiënt. Iedereen die bij een bouwproject betrokken is krijgt veel meer verantwoordelijkheid. Van architect tot aannemer en van installateur tot bijvoorbeeld de eigenaar of de beheerder van het gebouw. De vorm en de plaats van het gebouw zijn elementen die in de BENG worden meegenomen. Zo heeft de BENG een veel groter effect dan de EPC ooit heeft gehad.
Gecertificeerd BENG-opsteller
Niet iedereen mag zomaar een BENG-beoordeling uitvoeren. Alleen een gecertificeerd BENG-adviseur mag de energieprestatie van gebouwen doen.
Rekenmethode NTA 8800
Het toetsen van de eisen gaat sinds 1 januari 2021 met de NTA 8800 software. Ook de rekenmethodiek van de EPC (NEN7120) komt daarmee te vervallen. Een groot voordeel is dat dezelfde methodiek wordt gebruikt voor bestaande bouw en voor nieuwbouw. Er wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen de basismethode en de detailmethode. Waarbij de detailmethode voor nieuwbouw verplicht is.
Wat bepaalt een sterk energieconcept
Een lage energiebehoefte bepaalt een sterk energieconcept. Zoals beschreven in Beng-1. Het is ook logisch om dit te beschouwen. Dit in verband met het verschil in levensduur tussen gebouw en de installaties. De installaties worden meerdere malen vervangen tijdens de levensduur van een gebouw. Een beperkte behoefte in energie is met een goed isolerende gebouwschil verzekerd.
Eis overschrijding temperatuur in nieuwe gebouwen
Naast de Beng, is er sinds 01 januari 2021 ook een eis aan de overschrijding van de temperatuur opgenomen. Het gaat dan om TOjuli. Dit getal geeft een indicatie van het risico op overschrijding van temperatuur. De grenswaarde is daarbij 1. Deze volgt uit de energie prestatie berekening.
Beng Bijna EnergieNeutrale Gebouw per type gebouw
Per type gebouw zijn de eisenverschillend. De eisen aan woningen zijn het hoogst. De gebouwen van de overheid hebben echter een voorbeeldfunctie. Deze gebouwen moesten vanaf januari 2019 al bijna energie neutraal zijn. De verschillende eisen zijn hier te vinden.
Beng bij bestaande bouw
Voor de bestaande bouw gelden de eisen nog niet. Mogelijk komt er wel een koppeling met de energielabel. Tot nu toe is er geen verplichting om iets aan de bestaande bouw te doen. Bij verbouwen is het echter wel aan te raden. Vanaf 2023 moeten kantoren minimaal een energielabel C hebben. Zo niet, dan dienen deze kantoren te worden verbeterd of gesloopt. Mogelijk gaat dit ook gelden voor andere soorten gebouwen.